Πολλά ορθοπαιδικά προβλήματα οφείλονται σε κακή στάση και κατανομή του βάρους του σώματος τόσο σε ορθοστασία όσο και στη βάδιση. Η παθολογική βάδιση συχνά υποκρύπτει λανθάνουσες αιτίες που αγνοούμε. Το πελματογράφημα είναι μια εξέταση που αποκαλύπτει αυτές τις αιτίες και βοηθάει στη διόρθωσή τους με την κατασκευή εξειδικευμένων ορθοτικών πελμάτων (πάτοι).
Ο πελματογράφος είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα με χιλιάδες αισθητήρες καταγραφής των πιέσεων του πέλματος τόσο στη στάση όσο και στη βάδιση προσφέροντας αντικειμενικά δεδομένα.
Ο πελματογράφος συνδέεται στον υπολογιστή με ειδικό πρόγραμμα (software), αναλύει τα δεδομένα σχετικά με τη φόρτιση, το κέντρο βάρους, τις φάσεις στήριξης και αιώρησης κατά τη βάδιση.
Ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει την παθοεμβιομηχανική και τις παθήσεις του ποδιού και όλα αυτά να αποτυπωθούν στο πελματογράφημα. Η εξέταση χωρίζεται σε δύο φάσεις:
- Στατικό πελματογράφημα:
Επεξεργάζεται την κατανομή, την εντόπιση και το μέσο όρο της μηχανικής πίεσης που κατανέμεται στα κάτω άκρα. Μετράει τις αποστάσεις, τις γωνίες και την επιφάνεια στήριξης και αναλύει τη σταθερότητα του εξεταζόμενου στην όρθια θέση. Ο εξεταζόμενος στέκεται πάνω στον πελματογράφο ενώ στον υπολογιστή καταγράφονται τα αποτελέσματα της κατανομής των πιέσεων κατά τη διάρκεια της στάσης. - Δυναμικό πελματογράφημα:
Αναλύει τις διάφορες φάσεις του βηματισμού, το γράφημα της φόρτισης τη μέγιστη πιεση, το χρόνο επαφής και κάθετης συνιστώσας του σωματικού βάρους. Μετράει την πίεση που ασκείται κατά τη διάρκεια της βάδισης σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό των πελμάτων και συγκρίνει βήματα από στατική και δυναμική μέτρηση δίνοντας δυνατότητα της ανάλυσης μεταξύ των δύο ποδιών. Ο εξεταζόμενος βαδίζει πάνω στην ειδική πλατφόρμα με κανονική φορά και ταχύτητα ενώ στον υπολογιστή καταγράφονται τα αποτελέσματα της κατανομής των πιέσεων κατά τη διάρκεια της βάδισης.
Ενδείξεις για διεξαγωγή πελματογραφήματος και κατασκευής ειδικών πελμάτων:
- Πελματιαία απονευρωσίτιδα, επώδυνη πτέρνα
- Βλαισός μέγας δάκτυλος (κότσι)
- Συχνά διαστρέμματα
- Μεταταρσαλγία
- Ανισοσκελία - Σκολίωση
- Επίμονος χαμηλή οσφυαλγία
- Τενοντίτιδα του Αχιλλείου
- Αθλητές, άτομα με πολύωρη ορθοστασία - βάδιση
- Οστεοχονδρίτιδες άκρου ποδός - γόνατος
Αθλητές:
Τα περισσότερα προβλήματα πόνου ή δυσλειτουργίας του άκρου ποδός σε αθλητικές δραστηριότητες στην προεφηβική ηλικία προέρχονται από κακώσεις λόγω υπερχρησιμοποίησης που σχετίζονται με ανώμαλη εμβιομηχανική του ποδός όπως διατεταμένη πελματιάια απονεύρωση.
Υπερβολικό πρηνισμό του άκρου ποδός, ύπαρξη γεφυρών των οστών του ταρσού, βλαισός μέγας δάκτυλος κ.α. Το πελματογράφημα σε καθε αθλητή θα βοηθήσει στην επιλογή του κατάλληλου ορθωτικού πέλματος με σκοπό:
- Την αύξηση της απόδοσης (επιτρέποντας την ισομερή κατανομή των πιέσεων σε όλο το εύρος του τριγώνου στήριξης του ποδιού)
- Την πρόσληψη αλλά και θεραπεία προβλημάτων που σχετίζονται με την άθληση όπως χονδροπάθειες, τενοντίτιδες, περιοστίτιδες, συχνά διαστρέμματα
Το πελματογράφημα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις υψηλές φορτίσεις που ασκούνται στο πέλμα καθώς και το χρόνο παραμονής τους, το κέντρο βάρους, την ανάλυση βάδισης στις διαφορετικές φάσεις στήριξης και αιώρησης.